Gazetecilik konuşurken haklı bir şekilde genellikle haberi nasıl yapacağımız ve yayınlayacağımız konusunu merkeze alıyoruz. Ancak bir haberi yayından kaldırmak (İngilizcede "unpublishing" adı veriliyor) da önemli ve üzerine kafa yorulması gereken bir mesele. Yayından kaldırmak dediğimiz zaman aslında çok geniş bir konudan bahsediyoruz. Bu kimi zaman yanlış olduğu kesinleşen bir haberin kaldırılması, kimi zaman da birçok ülkede "unutulma hakkı" ya da "kişilik hakları" gibi kavramlar kapsamında çıkan yasalar ile bir mahkeme kararı ile bu haberlerin erişiminin kısıtlanması gibi farklı örnekleri kapsayabiliyor. Bu durum birçok farklı soruyu ve bunun etik bir şekilde nasıl yapılabileceği sorularını da beraberinde getiriyor. Söz konusu mahkeme kararları olduğu zaman genellikle kurumların yapabileceği şeyler kısıtlı. Haksız bir karara itiraz etmek gibi seçenekler bazen mümkün olabiliyor ama çoğu zaman karara uyulmak zorunda kalınıyor. Burada kamu yararı ve kişilik hakları arasındaki denge gözetilmediğinde büyük sorunlar yaşanması mümkün. Bunun önüne geçmek için bu kanunların uygulanma sürecinde daha kapsamlı geri bildirimin mümkün olduğu mekanizmalara ihtiyaç var. Aynı şekilde kurumlar da bu süreçleri yönetebilmek için kendi mekanizmalarını kurarak daha sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlayabilir. Daha önemli olan ise kurumların kendi istekleri ve gerekçeleri ile haberleri yayından kaldırdıkları durumlar. Hataların üstünü örtmek için de olsa, etik gerekçelerle de olsa bunu şeffaf bir şekilde yapmak çok önemli. Böyle olmadığı zaman kurumunuza karşı güvenin sarsılması kaçınılmaz olacaktır. Aynı şekilde bu şeffaflığın önemi günümüzde dijital haber bolluğu hissi altında giderek büyüyen arşiv riskinde daha da öne çıkıyor. Haberlerin şeffaf bir şekilde yayından kaldırılmaması ya da düzeltme gibi seçenekler yerine doğrudan yayından kaldırma yoluna gidilmesi gibi durumlar bilgi ve haber arşivlerimizde, giderek daha büyük boşlukların oluşmasına neden olacak. Tamamen dijital gazeteciliğe özgü bir sorunla karşı karşıyayız ve bunu kapsamlı bir şekilde ele almamız ve en uygun mekanizmaları geliştirmek için birlikte çalışmamız gerekiyor. Hepsinden öte, gazeteciliğin toplumun hafızası olduğu bilinciyle bu konuyu ele almamız gerekiyor. |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder