İnternet ve sosyal medya hayatımıza birçok farklılığın yanında bunları tanımlamak için kullandığımız yeni kelimeler ve kalıplar da kazandırdı. Bazen yeni bir formatı, bazen de yeni gelişen bir davranış biçimini anlatmak için kullandığımız bu kavramlar kısa sürede gündelik dilin de bir parçası hâline geliyor. Bunların arasına katılmaya aday yeni bir kelime var: doomscrolling. Türkçe bir karşılık bulması zor, belki "felaket takibi" gibi bir şey demek mümkün ama sosyal medya akışını gezmek için kullanılan "scrolling" fiiline denk bir Türkçe karşılık olmadığı için tam oturmuyor. Özetle, bu kavram sosyal medyanın giderek negatif ve karamsar bir hâl alan paylaşım alışkanlıklarını ve bunların biz kullanıcılarda yarattığı bağımlılık hissini anlatmak için kullanılıyor. Her sabah Twitter'ı açarken "bakalım bugün nasıl felaketler oldu" diye düşünüyorsanız, her gün internette bir kötü haberin veya skandalın patlıyor olması dikkatinizi çektiyse ve tüm bunların sizi psikolojik olarak kötü etkilediğini bilmenize rağmen bu haberleri ve tartışmaları takip etmek için çok fazla vakit harcıyorsanız, yaptığınız şeyin adı doomscrolling. Kelimenin büyüyüp yaygınlaşması mümkün. Tüm dünya ile giderek daha bağlı bir hâle gelmemiz ve çok daha geniş bir perspektif ile olanları takip edebilmemiz bizde daha fazla öğrenme isteği yaratıyor. Ayrıca kötü haberler genellikle paniğe sebep olduklarından kendimizi korumak için daha fazlasını öğrenmeye yöneliyoruz. Bir de elbette sosyal medya platformlarının bizi tutmak için algoritmaları ile oynayıp bu tarz içerikleri —siz takip etmeseniz bile— önünüze çıkartmaktan hâlâ vazgeçmiyor olması da buna katkı sağlıyor. Doomscrolling alışkanlığının psikolojinizi kötü bir şekilde etkilemesi kaçınılmaz. Ama medya alanında çalışanlar ve gazeteciler için de sosyal medyayı takip etmek bir zorunluluk gibi yansıtıldığı için bundan kaçmanın da mümkün olmadığını düşünebilirsiniz. Yine de kendinize belirli filtreler koyarak, olabildiğince az doomscrolling yapmanıza yardımcı olacak araçlara başvurarak ve "dijital minimalizm" gibi yöntemleri inceleyerek zihinsel sağlığınızı korumayı araştırabilirsiniz. Her ne kadar sosyal medya önemli bir araç olsa da, onun zararlı yönlerine ve beraberinde getirdiği doomscrolling gibi kötü alışkanlıklara katlanmak zorunda değiliz. Ne olursa olsun bunu aklınızda tutmaya çalışın. Not: Doomscrolling için Türkçe çeviri önerileriniz varsa bu bültene cevap olarak gönderebilirsiniz. |