Geçtiğimiz günlerde internette en çok dolaşan ve gündemden düşmeyen görsellerden birisi Midjourney ile üretilen ve Papa'yı oldukça havalı bir Balenciaga tarzı mont içerisinde gösteren görsel oldu. Gerçekliğine ve bu görselin yayılma hızına dair tartışmalar da gündemdeki ömrünü uzattı.
Tartışmaların büyük bir kısmını iki argüman ile özetlemek mümkün: yapay zekâ teknolojileri giderek daha gerçekçi olmaya başlıyor ve yanlış bilgiyi tespit etmek gelecekte imkânsız olacak.
İki argümanın da kısmen haklı olduğu kısmen de abartı olduğu noktalar var. Midjourney gibi araçların giderek daha inandırıcı görseller oluşturabildiği doğru ama Papa örneğinde bile görsele biraz dikkatli baktığınızda onlarca sorun bulmanız mümkün. Zaman geçtikçe bu teknolojilerin daha iyi sonuçlar vereceği de kesin ama bir sınır olup olmadığını henüz bilmiyoruz.
Bana kalırsa Papa örneğinde asıl ilgi çekici olan bu görselin neden böyle inandırıcı olduğu ve nasıl hızla yayıldığı konusu. Bariz bir şekilde sahte olan bu görselin —görsel ilk olarak Midjourney üretimlerinin paylaşıldığı bir subreddit'te yayınlandı— neden bu kadar etkili olduğu bizlere daha faydalı bir yol gösterebilir.
Görselin yayılmasını sağlayan en önemli etken Papa'nın kendisiydi. Önceki papalara kıyasla daha modern olan ve sık sık giyimiyle gündem olan birisinin böyle bir görselini ürettiğiniz zaman insanların bunu kabul etmeye daha açık olması kaçınılmaz.
Aynı günlerde yine benzer bir gerçekçilik seviyesinde üretilen hapisteki Trump görsellerine kimsenin inanmamasının da sebebi aynı. Mevcut gerçekliğimize yeterince yakın olmadığı için o görsellere daha eleştirel bakıldı, Papa'da ise tam tersi geçerli oldu.
Yine Trump ve Papa örneklerinden bir kıyaslama yaparsak Papa'nın görece daha apolitik olması da görselin inandırıcılığına ve yayılma hızına katkıda bulundu. Siyasetin ayrıştırıcı ve savunmacı dinamiklerini ortadan kaldırınca, Papa ortalama bir ünlüye denk geliyor. Nasıl diğer ünlüler hakkındaki birçok uydurma haber hızla yayılıyorsa burada da aynı dinamik işledi, çünkü toplumsal olarak ünlülerden böyle "ilginçlikler" beklemeye yatkınız.
Bu durum bahsetmek istediğim son etkeni de doğrudan etkiliyor. Midjourney gibi araçların son dönemde yaygınlaştırdığı yapay bir fotorealizm tarzı ortaya çıktı. Bu araçlar dramatik ışıklar, daha doygun renkler ve belli efektler ile bu görsellere sahte bir gerçekçilik hissi veriyor. Bu dramatik efektlerin gerçekçilik olarak sunulmasının sorunları bir yana, bize yakın dönemde çıkan filmleri ve ünlülerin fotoğraflarını anımsattığı ve içerisinde böyle ünlüleri barındırdığı için aslında nasıl abartılı ve sahte olduğunu ilk bakışta kavrayamıyoruz.
Bütün bunların bizi ulaştırdığı temel sonuç ise böyle sahte görsellerin ve yanlış bilginin yayılmasında toplumsal dinamiklerin ve psikolojinin gücünü hafife almamamız gerektiği. Teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin eğer bunlarla uyum sağlayacak işler üretmiyorsanız bu görselleri yayamazsınız ama bu dinamikleri iyi biliyorsanız teknolojinin ne kadar gelişmiş olduğunun da pek bir önemi kalmıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder