Doğal afetler hayatımızın bir gerçeği ve her ne kadar bu konu üzerine bolca konuşulsa da neredeyse hiçbir alanda bu afetlere karşı hazırlıklı olduğumuzu söylemek mümkün değil. Deprem konusunda zaten durumumuz malum ama diğer yandan iklim krizinin etkileri giderek güçlenirken başka afetlere de sıkça maruz kalma riskimiz giderek artıyor. ABD'de geçtiğimiz haftalarda üst üste gelen hortumlar bunun en yakın örneklerinden birisi.
Bu gibi durumlarda insanların habere erişimi çok daha hayati bir önem taşıyor. Kendilerini afete karşı koruyabilmeleri veya nereden yardım alabileceklerini öğrenmeleri için güncel haberlere ve sağlıklı bilgiye kolayca erişebilmeleri lazım. Geleneksel medya araçları burada bize çok fayda sağlamıyor. Doğal afet esnasında veya sonrasında gazete dağıtmak veya televizyon başına geçmek mümkün olmuyor. Tek seçenek radyo ama günümüzde radyo üzerinden haber üretimi de tüketimi de olabilecek en düşük seviyelerde. (Ülkemizde radyoların böyle zamanlarda nasıl etkili olabileceğini birçok kez gösteren Açık Radyo ise maalesef bir kez daha kapatılmaya çalışılıyor.)
Konu acil durumlarda güncel haberlere hızlı bir şekilde ulaşmak olduğunda aklımıza doğal olarak internet geliyor. Ancak hem bizim gibi ülkelerde devletin garip reflekslerini hem de internet ve elektrik altyapılarının doğal afetlere karşı ne kadar hassas olabileceğini göz önünde bulundurmamız gerekiyor. İnterneti normal zamanlarda kullandığımız gibi değil, acil durumlarda ve doğal afetlerdeki hâliyle düşünmemiz lazım.
Eskiden çok güvendiğimiz sosyal medyanın hâli artık malum. Özellikle de söz konusu kriz dönemleri veya doğal afetler olduğunda, motivasyonu fark etmeksizin yanlış bilgi ve propaganda platformları ele geçiriyor. Gerçekten önemli ve sağlıklı bilgiye bu platformların algoritma temelli akışlarında ulaşmak imkansız ama oradaki insanların hiçbir işine yaramayacak komplo teorilerinden ve anlamsız tartışmalardan istemediğiniz kadar bulabiliyorsunuz.
Diğer yandan günümüzde giderek görsellere ve videoya doğru zorlanmamız da doğal afetler söz konusu olduğunda bilgiye erişimi zorlaştıran bir durum. Kısıtlı ve düşük kaliteli bir bağlantı ile görselleri ve videoları yüklemek mümkün olmuyor. Diyelim zorla bir videoyu yüklediniz, onu izlemek için sakin ve güvenli bir yer bulabilme veya cihazınızın şarjının yetme ihtimali gibi birçok şeyi de düşünmeniz gerekiyor. Normal zamanlarda video cazip olabilir ama bir kriz anında insanların önceliği bilgiye hızla erişebilmek. Benzer bir durum podcastlar için de geçerli.
Bu da bize metin odaklı haberleri ve websiteleri bırakıyor. Ancak günümüzde websitelerin ne hâlde olduğunu bilmeyen yok. Tasarımın kötülüğü ve okunmayı zorlaştırması bir yana, reklamlardan tutun da gereksiz çöp kodlara kadar birçok şey bu siteleri kısıtlı ve kötü bağlantılarda yüklemeyi zorlaştırıyor. Elbette yayıncıların genel olarak kendilerini bundan kurtarması ve hem daha iyi hem de daha verimli siteler tasarlaması şart ama kimi zaman bundan da basite inmek gerekebilir.
Böyle durumlar için yapılabilecek en iyi şeylerden birisi haber sitenizin sadece metinden veya minimum tasarım ve görselden oluşan bir versiyonunu bulundurmak olacaktır. CNN ve NPR bunu uzun yıllardır yapıyor, benzer şekilde sadece metin şeklinde versiyonu da olan birçok site mevcut. Böyle bir versiyon doğal afet bölgesindeki insanların sınırlı imkanlarıyla ve muhtemelen zorla bağlanabildikleri internetleriyle sitenize erişebilmesini ve ihtiyaçları olan bilgiyi edinebilmesini sağlamanın en garanti yollarından birisi.
Bunun neden etkili olduğunu şöyle özetleyeyim: Ortalama bir haber sitesini ilk yüklediğinizde boyutu en az 4–5 MB arasında oluyor. Ancak sadece metinden oluşan bir haber sitesinin boyutu ise kolay kolay 1 MB'ı bile bulmayacaktır. Yani insanların en az 4 kat daha hızlı bir şekilde haberlere ulaşmasını sağlamanız mümkün. (Meraklısına: telefonumla kaydettiğim orta kaliteli 35 saniyelik bir videonun boyutu ise 65 MB.)
Çoğu zaman doğal afetlerde habere ve doğru bilgiye erişebilme sorununu daha dolaylı ve farklı açılardan konuşuyoruz ama konunun gerçek anlamda erişebilme kısmını yeterince tartışmıyoruz. Dijital yayıncılık bu konuda önemli bir rol üstlenebilir ama bunun için bazı alışkanlıklarını değiştirmesi ve burada bahsettiğim türdeki senaryoları da düşünebilmesi gerekiyor.
.jpg "Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan çekilen fotoğraf Hurricane Florence'in uzaydan nasıl göründüğünü ve ne kadar büyük olduğunu gösteriyor.")
Ziraat Bankası Cebe Havale İşlemleri Ve Cebe Havale Çekilme Şekli Öncelikle cebe havale işleminden bahsedeceğim. ATM'yle kartla v...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder